کنترل قیمت میلگرد در مقابل رشد سریع ورق سیاه
بازار آهن‌آلات ایران طی هفته‌های اخیر چهره‌ای نسبتا آرام و بی‌تنش از خود نشان داده است. در نگاه اول، به نظر می‌رسد ثبات نسبی در بخش مقاطع طویل امکان برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت و آرامش روانی برای فعالان بازار فراهم کرده است. این دسته از محصولات نزدیک به دو ماه است که در کانالی مشخص و محدود نوسان می‌کنند و از تغییرات ناگهانی قیمت‌ها به دور بوده‌اند. با این حال، وقتی روندهای پنهان بازار مورد تحلیل قرار می‌گیرند، تصویر متفاوتی از وضعیت واقعی بازار آشکار می‌شود. عوامل متعددی از جمله تغییر فرمول‌های قیمت‌گذاری، تفاوت نرخ مبنای محاسبه ارز برای مقاطع تخت و طویل، و سیاست‌های غیرشفاف بورس کالا، وضعیت فعلی را بیش از آنکه محصول تعادل طبیعی عرضه و تقاضا بدانیم، به نتیجه تصمیمات دستوری و سیاست‌محور نزدیک کرده است. این شرایط نشان می‌دهد که حتی در شرایطی که بازار به نظر آرام می‌آید، فشارهای پنهان می‌توانند هر لحظه آزاد شوند و تغییرات ناگهانی و قابل توجهی در قیمت‌ها ایجاد کنند. تحلیلگران حرفه‌ای بازار معتقدند که این ثبات ظاهری، در واقع یک فنر فشرده‌شده است که با کوچک‌ترین تغییر در سیاست‌ها یا شاخص‌های کلان اقتصادی، امکان جهش ناگهانی قیمت‌ها را دارد.
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!شکاف قیمتی میان مقاطع طویل و تخت؛ علت‌های اقتصادی و سیاست‌گذاری
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار فعلی، شکاف قیمتی قابل توجه میان مقاطع طویل و تخت است. مقاطع طویل از ابتدای سال 1404 تاکنون حدود ۲۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند؛ رشدی ملایم و حساب‌شده که تحت کنترل فرمول جدید قیمت‌گذاری وزارت صمت و سقف‌های مشخص شده برای قیمت پایه در بورس کالا قرار دارد. قیمت شمش بلوم، که مبنای اصلی تعیین قیمت میلگرد است، در بازار آزاد حدود ۳۳ هزار تومان و در بورس کالا بین ۳۲,۲۰۰ تا ۳۲,۳۰۰ تومان معامله می‌شود. این نرخ‌ها با توجه به دلار مبنای تالار اول، یعنی حدود ۷۳ هزار تومان، منطقی و هماهنگ به نظر می‌رسند و باعث شده است بخش مقاطع طویل وارد دوره‌ای از ثبات نسبی شود.
در نقطه مقابل، مقاطع تخت رشد قابل توجهی را تجربه کرده‌اند؛ حدود ۴۰ درصد از ابتدای سال. این جهش قیمت ناشی از تغییر دستورالعمل قیمت‌گذاری و انتقال مبنای ارزی ورق گرم مبارکه از «دلار تالار اول» به «دلار تالار دوم» است. با این جابه‌جایی، ورق گرم به جای دلار ۷۳ هزار تومانی، با دلار ۹۰ تا ۱۰۵ هزار تومانی محاسبه و معامله شد و همین عامل باعث افزایش رشد قیمت مقاطع تخت نسبت به مقاطع طویل شد. این وضعیت نشان می‌دهد که شکاف میان این دو گروه محصول به صورت ساختاری و سیاست‌محور ایجاد شده است و صرفاً ناشی از عرضه و تقاضا نیست.
به عبارت دیگر، بازار نه تنها به تغییرات طبیعی عرضه و تقاضا واکنش نشان می‌دهد، بلکه تحت تاثیر تصمیمات دستوری و سیاست‌های ارزی نیز قرار دارد. این تفاوت‌ها به وضوح نشان می‌دهند که مقاطع طویل، اگرچه به ظاهر پایدار هستند، در برابر نوسانات و تغییرات سیاست‌گذاری بسیار حساس‌اند و امکان جهش ناگهانی قیمت‌ها در آینده نزدیک وجود دارد.
ثبات مقاطع طویل؛ محصول سیاست یا واقعیت بازار؟
سقف تعیین شده توسط وزارت صمت برای قیمت پایه مقاطع طویل باعث شده رشد قیمت این محصولات کنترل شود و ثبات نسبی ایجاد گردد. این بدان معناست که ثبات فعلی نه ناشی از تعادل واقعی بازار و نه وفور عرضه و تقاضا، بلکه حاصل یک محدودیت دستوری است.
در حالی که ورق گرم با دلار ۱۰۵ هزار تومانی معامله می‌شود، مقاطع طویل همچنان با مبنای ۸۰ هزار تومان فعالیت می‌کنند. این اختلاف مبنای ارزی، یک فاصله بالقوه و تنش‌آمیز میان بازار مقاطع تخت و طویل ایجاد کرده است. تحلیلگران بازار این فاصله را به عنوان فنر فشرده‌شده قیمت‌ها توصیف می‌کنند؛ فنری که با کوچک‌ترین تغییر سیاست‌های ارزی یا رقابت در معاملات شمش، می‌تواند آزاد شود و جهش قیمتی شدیدی را رقم بزند.
از سوی دیگر، محدودیت‌های دستوری باعث شده فعالان بازار، به خصوص فروشندگان و خریداران بلندمدت، محتاط عمل کنند. تجربه نشان داده است که در شرایطی که بازار تحت فشار سیاست‌های کنترل قیمت است، حجم واقعی عرضه و تقاضا کمتر از آن چیزی است که به نظر می‌رسد و این می‌تواند زمینه‌ساز نوسانات شدید در دوره‌های کوتاه‌مدت باشد.
تاثیر رشد نرخ ارز بر بازار آهن‌آلات
یکی از عوامل کلیدی و نگران‌کننده برای فعالان بازار، روند افزایشی نرخ ارز است. از ابتدای تیرماه 1404، دلار به طور میانگین ماهانه ۶ تا ۷ درصد افزایش یافته است. این رشد نه تصادفی است و نه گذرا؛ بلکه به نظر می‌رسد هدفمند و زیرساخت‌دار باشد. تحلیل روندها نشان می‌دهد که در صورت ادامه این مسیر، دلار می‌تواند تا پایان سال به محدوده ۱۴۰ هزار تومان برسد؛ یعنی افزایش حدود ۴۰ درصدی نسبت به ابتدای سال، که مشابه رشد مقاطع تخت است.
این هم‌راستایی میان رشد نرخ ارز و افزایش قیمت مقاطع تخت، نشان می‌دهد که بازار مقاطع طویل دیر یا زود خود را با سطوح جدید هماهنگ خواهد کرد. در واقع، ثبات فعلی تنها به دلیل فشار دستوری و سقف‌های قیمتی ایجاد شده و اگر دلار همچنان روند افزایشی داشته باشد، اصلاح قیمت‌ها در مقاطع طویل اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
علاوه بر این، رشد نرخ ارز بر تمام زنجیره تأمین فولاد اثر مستقیم دارد. هزینه واردات مواد اولیه، نرخ حمل و نقل، و حتی قیمت محصولات جانبی مانند ورق‌های فولادی و پروفیل‌ها تحت تاثیر این تغییرات قرار می‌گیرند. بنابراین، تحلیلگران بازار هشدار می‌دهند که ثبات ظاهری مقاطع طویل ممکن است گمراه‌کننده باشد و فعالان باید آماده تصمیم‌گیری سریع و محتاطانه باشند.
سناریوی سه ماه پایانی سال؛ پیش‌بینی بازار آهن‌آلات
با در نظر گرفتن سه عامل اصلی:
- شکاف قیمتی میان مقاطع تخت و طویل
- رشد ساختاری نرخ ارز
- محدودیت‌های دستوری در قیمت‌گذاری
به سختی می‌توان انتظار داشت که ثبات فعلی تا پایان سال بدون تغییر باقی بماند. فعالان بازار، به خصوص در حوزه فروش‌های بلندمدت، باید نسبت به احتمال جهش ناگهانی یا اصلاح تدریجی قیمت‌ها حساس باشند.
تحلیل روندها نشان می‌دهد که بازار مقاطع طویل در آستانه یک اصلاح احتمالی قرار دارد؛ اصلاحی که می‌تواند به شکل تدریجی و آرام یا ناگهانی و پرقدرت رخ دهد. بنابراین، انتخاب استراتژی محتاطانه، تمرکز بر برنامه‌ریزی بلندمدت و رصد لحظه‌ای تغییرات ارزی و سیاست‌های بورس کالا، ضروری است.
این وضعیت همچنین فرصت‌هایی برای فعالان حرفه‌ای فراهم می‌کند. کسانی که بتوانند روندها را به دقت تحلیل کنند، و نقاط ورود و خروج استراتژیک را تعیین کنند، می‌توانند از شکاف‌های قیمتی و نوسانات بازار بهره‌برداری کنند و سود قابل توجهی کسب نمایند.
جمع‌بندی و توصیه برای فعالان بازار
- ثبات مقاطع طویل صرفاً دستوری است: رشد کنترل‌شده قیمت‌ها نتیجه سقف تعیین شده توسط وزارت صمت است و نه تعادل طبیعی بازار.
- رشد نرخ ارز عامل فشار آینده: افزایش دلار تاثیر مستقیم بر قیمت ورق سیاه و میلگرد خواهد داشت.
- شکاف میان مقاطع تخت و طویل فرصت و تهدید: فعالان بازار باید همزمان ریسک و فرصت ناشی از شکاف قیمتی را مدیریت کنند.
- استراتژی محتاطانه و برنامه‌ریزی بلندمدت: بهترین رویکرد برای کاهش ریسک و بهره‌برداری از فرصت‌های بازار است.
سایت آهن۶۶۶ با ارائه تحلیل‌های دقیق، آماری و به‌روز بازار آهن‌آلات، مرجعی حرفه‌ای برای فعالان، سرمایه‌گذاران و کارشناسان این حوزه است و امکان تصمیم‌گیری آگاهانه و استراتژیک را فراهم می‌کند.
