دلایل کاهش نیافتن قیمت ورق سرد با وجود افت تقاضا در بازار فولاد

بازار فولاد ایران در ماه‌های اخیر وارد مرحله‌ای شده که بسیاری از تحلیل‌های کلاسیک اقتصادی دیگر توان توضیح رفتار آن را ندارند. یکی از شاخص‌ترین نمونه‌ها، بازار ورق سرد است؛ بازاری که علی‌رغم کاهش محسوس تقاضا در صنایع مصرف‌کننده، نه‌تنها افت قیمت را تجربه نکرده، بلکه در بسیاری از بازه‌ها با رشد نرخ نیز همراه بوده است. بررسی‌های تخصصی آهن۶۶۶ نشان می‌دهد که قیمت ورق روغنی، ورق گالوانیزه و ورق رنگی، بیش از آنکه تابع مصرف واقعی باشد، تحت تأثیر مجموعه‌ای از عوامل ساختاری، هزینه‌ای و انتظارات تورمی قرار گرفته است. این شرایط، پرسش مهمی را برای فعالان بازار ایجاد می‌کند: چرا کاهش تقاضا نتوانسته قیمت ورق سرد را پایین بکشد؟

فاصله گرفتن بازار ورق سرد از منطق کلاسیک عرضه و تقاضا

در شرایط عادی، افت تقاضا باید به کاهش قیمت منجر شود؛ اما بازار ورق سرد در سال ۱۴۰۴ مسیر متفاوتی را طی کرده است. آمارهای تولیدی نشان می‌دهد که تولید ورق سرد در هشت‌ماهه نخست سال نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش یافته و همین مسئله، توازن بازار را به هم زده است. زمانی که کاهش تقاضا هم‌زمان با کاهش عرضه اتفاق می‌افتد، اثر کاهشی تقاضا عملاً خنثی می‌شود. به همین دلیل، بازار ورق سرد امروز رفتاری از خود نشان می‌دهد که با منطق ساده عرضه و تقاضا همخوانی ندارد.

کاهش تولید ورق سرد و اثر آن بر بازار

کاهش تولید ورق روغنی، گالوانیزه و رنگی باعث شده سطح موجودی انبارها در بسیاری از کارخانه‌ها و بنگاه‌ها به حداقل برسد. این مسئله موجب شده بازار حتی در شرایط رکودی نیز با کمبود نسبی کالا مواجه باشد. از نگاه تحلیل‌گران آهن۶۶۶، این کمبود عرضه مؤثر، یکی از اصلی‌ترین دلایل مقاومت قیمت‌ها در برابر کاهش است؛ چرا که فروشندگان ترجیح می‌دهند کالا را نگه دارند تا با قیمت پایین‌تر عرضه کنند.

رشد قیمت ورق روغنی در شرایطی که تقاضا افت کرده است

بررسی روند قیمتی ورق روغنی نشان می‌دهد که این محصول در روزهای پایانی آذرماه مسیر صعودی مشخصی را طی کرده است؛ آن هم در شرایطی که بسیاری از صنایع پایین‌دستی از کاهش سفارش و افت فروش خبر می‌دهند. این تناقض، نشان می‌دهد که عامل تعیین‌کننده قیمت ورق روغنی، نه تقاضای مصرف‌کننده نهایی، بلکه ساختار هزینه تولید است. تولیدکنندگان ورق روغنی با افزایش مداوم هزینه انرژی، حمل‌ونقل، دستمزد و سرمایه در گردش مواجه هستند و کاهش قیمت فروش، به‌معنای ورود مستقیم به زیان عملیاتی است.

چرا تولیدکنندگان حاضر به کاهش قیمت نیستند؟

از دیدگاه تولیدکننده، فروش ورق روغنی زیر بهای تمام‌شده هیچ توجیه اقتصادی ندارد. در چنین شرایطی، کارخانه‌ها ترجیح می‌دهند یا عرضه را محدود کنند یا فروش را با حاشیه سود حداقلی ادامه دهند، اما قیمت را نشکنند. تحلیل‌های آهن۶۶۶ نشان می‌دهد که همین رفتار محافظه‌کارانه تولیدکنندگان، نقش مهمی در حفظ کف قیمتی بازار ورق روغنی ایفا کرده است.

جهش قیمت ورق گالوانیزه؛ نتیجه کمبود عرضه و رفتار هیجانی بازار

ورق گالوانیزه در ماه‌های اخیر بیشترین نوسان قیمتی را در میان انواع ورق سرد تجربه کرده است. افزایش ناگهانی قیمت این محصول در بازه‌های کوتاه‌مدت، بیش از آنکه ناشی از رشد مصرف واقعی باشد، نتیجه ترکیب کمبود موجودی، انتظارات تورمی و رفتار هیجانی خریداران است. زمانی که سطح موجودی انبارها پایین است، حتی شایعه افزایش قیمت یا محدودیت عرضه می‌تواند موج جدیدی از رشد نرخ‌ها را ایجاد کند.

نقش انتظارات تورمی در بازار ورق گالوانیزه

بخش قابل‌توجهی از خریداران ورق گالوانیزه، به‌ویژه بنگاه‌ها و واسطه‌ها، این محصول را نه صرفاً برای مصرف، بلکه به‌عنوان ابزاری برای حفظ ارزش سرمایه خریداری می‌کنند. این نوع تقاضا، که ماهیتی غیرمصرفی دارد، باعث می‌شود بازار به کوچک‌ترین سیگنال افزایشی واکنش شدید نشان دهد. از نگاه آهن۶۶۶، تا زمانی که فضای تورمی بر اقتصاد حاکم باشد، این رفتار در بازار ورق گالوانیزه ادامه‌دار خواهد بود.

ثبات صعودی قیمت ورق رنگی؛ هزینه‌ها اجازه کاهش نمی‌دهند

بازار ورق رنگی نسبت به ورق گالوانیزه آرام‌تر است، اما این آرامش به معنای کاهش قیمت نیست. ورق رنگی به دلیل فرآیند تولید پیچیده‌تر، وابستگی بالایی به قیمت ورق پایه دارد و هر افزایش در قیمت ورق روغنی یا گالوانیزه، مستقیماً به بازار ورق رنگی منتقل می‌شود. علاوه بر این، هزینه رنگ، مواد شیمیایی، انرژی و حمل‌ونقل نیز در ماه‌های اخیر رشد قابل‌توجهی داشته‌اند.

چرا حتی رکود ساخت‌وساز هم قیمت ورق رنگی را پایین نیاورده است؟

اگرچه بخشی از تقاضای ورق رنگی به پروژه‌های ساختمانی وابسته است، اما کاهش این تقاضا نتوانسته فشار کافی برای افت قیمت ایجاد کند. دلیل اصلی این موضوع، آن است که تولیدکنندگان ورق رنگی حاشیه سود محدودی دارند و کاهش قیمت می‌تواند کل زنجیره تولید را زیان‌ده کند. تحلیل‌های آهن۶۶۶ نشان می‌دهد که بازار ورق رنگی فعلاً در وضعیت «ثبات صعودی» قرار دارد؛ یعنی رشد آهسته اما مداوم قیمت.

چرا کاهش تولید به کاهش قیمت ورق سرد منجر نشده است؟

کاهش تولید در سال ۱۴۰۴ به‌طور طبیعی باید بازار را به سمت افزایش قیمت سوق دهد، اما نکته مهم اینجاست که این افزایش قیمت حتی در شرایط رکود تقاضا نیز ادامه یافته است. این مسئله نشان می‌دهد که ساختار بازار ورق سرد به‌گونه‌ای است که کاهش تقاضا به‌تنهایی توان شکستن قیمت را ندارد. هم‌زمانی کاهش عرضه، افزایش هزینه‌ها و سیاست‌های کنترلی تولیدکنندگان، باعث شده قیمت‌ها در سطحی نسبتاً بالا تثبیت شوند.

مدیریت عرضه؛ استراتژی پنهان فولادسازان

فولادسازان ترجیح می‌دهند به‌جای رقابت قیمتی، عرضه را مدیریت کنند و از افت شدید قیمت جلوگیری نمایند. این استراتژی، به‌ویژه در بازار ورق سرد که نیازمند سرمایه‌گذاری بالا و کیفیت پایدار است، کاملاً قابل مشاهده است. از دید آهن۶۶۶، این سیاست در کوتاه‌مدت مانع ریزش قیمت شده، اما در بلندمدت می‌تواند چالش‌های جدیدی ایجاد کند.

آینده بازار ورق سرد؛ قیمت‌ها به کدام سمت می‌روند؟

بر اساس داده‌های موجود، انتظار افت معنادار قیمت ورق سرد در کوتاه‌مدت چندان واقع‌بینانه نیست. تا زمانی که هزینه‌های تولید بالا باقی بماند، انتظارات تورمی فروکش نکند و عرضه به‌صورت کنترل‌شده انجام شود، قیمت ورق روغنی، گالوانیزه و رنگی در برابر کاهش مقاومت خواهد کرد. کاهش تقاضا می‌تواند سرعت رشد قیمت‌ها را کاهش دهد، اما به‌تنهایی قادر به شکستن کف قیمتی بازار نیست.

جمع‌بندی

بازار ورق سرد ایران امروز بیش از هر زمان دیگری تابع هزینه، انتظارات تورمی و رفتار تولیدکنندگان است، نه صرفاً میزان مصرف واقعی. در چنین شرایطی، فعالان بازار باید در تحلیل‌های خود فراتر از آمار تقاضا حرکت کنند و به ساختار عرضه و هزینه توجه ویژه داشته باشند. آهن۶۶۶ معتقد است که درک این متغیرها، کلید تصمیم‌گیری درست در بازار پرنوسان ورق سرد است.